Tại các đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội và Tp Hồ Chí Minh, quá trình sử dụng xe điện đang gặp phải một rào cản lớn. Dù việc chuyển đổi sang phương tiện này là xu hướng toàn cầu, nhưng vấn đề gửi giữ và sạc xe điện an toàn tại các khu dân cư tập trung, nhất là nhà ống và chung cư cũ, vẫn là bài toán chưa có lời giải.
Nhu cầu sử dụng XĐ tăng đột biến, nhưng hạ tầng công cộng và quy chuẩn quản lý vẫn chưa đáp ứng kịp thời. Tình trạng này gây bất tiện cho người dân, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cháy nổ, từ đó làm chậm tiến trình chuyển đổi xanh của quốc gia.
Nhà ống có không gian chật hẹp và nguy cơ cháy nổ
Đối với hàng triệu hộ gia đình sống trong những căn nhà ống, nhà phố truyền thống tại các đô thị lớn, việc đưa xe điện vào sử dụng đang trở thành một bài toán khó về không gian và an toàn.
Các căn nhà ống thường có đặc điểm là hẹp ngang, sâu, và chỉ có một lối ra vào duy nhất. Xe máy, bao gồm cả xe điện, thường được để ngay tại tầng trệt, chiếm hết lối đi và cửa ra vào. Khi xe điện sạc pin gặp sự cố gây cháy nổ, toàn bộ lối thoát hiểm gần như bị bịt kín. Nguy cơ cháy lan và thương vong từ các vụ hỏa hoạn nhà ống liên quan đến pin lithium là cực kỳ cao và khó kiểm soát.
Hầu hết người dân nhà ống đều tự kéo dây điện để sạc pin xe ngay trong nhà hoặc hành lang mà không có thiết bị bảo vệ hay giám sát. Việc sạc qua đêm, sử dụng các bộ sạc không rõ nguồn gốc hoặc pin đã qua sử dụng, kém chất lượng càng làm tăng nguy cơ quá tải và chập điện. Thiếu một khu vực sạc chuẩn hóa, biệt lập chính là nguyên nhân gốc rễ dẫn đến nhiều vụ cháy thương tâm gần đây.
Mạng lưới điện tại các khu dân cư cũ được xây dựng từ lâu, không được thiết kế để chịu tải cho nhu cầu sạc xe điện đồng loạt. Khi nhiều hộ gia đình cùng sạc một lúc, áp lực lên hệ thống điện tăng cao, dẫn đến quá tải, nóng chảy dây dẫn, tăng nguy cơ chập cháy điện lưới. Chính quyền địa phương cần có kế hoạch khảo sát và nâng cấp hạ tầng điện tại các khu vực này.
Khó khăn chung cư: Lệnh cấm và thiếu trạm sạc công cộng
Tại các chung cư, đặc biệt là các tòa nhà cũ, vấn đề gửi giữ và sạc xe điện cũng không hề dễ dàng hơn, thậm chí còn nảy sinh mâu thuẫn giữa Ban Quản lý và cư dân.
Sau hàng loạt sự cố cháy nổ, nhiều BQL chung cư đã ban hành lệnh cấm hoặc hạn chế tối đa việc gửi và sạc xe điện tại tầng hầm vì lo ngại rủi ro PCCC. Quyết định này đặt cư dân vào thế khó: Xe điện không có chỗ gửi hợp pháp, buộc họ phải tìm giải pháp tự phát bên ngoài hoặc liều lĩnh đưa xe lên căn hộ để sạc, hành vi này lại càng làm gia tăng nguy cơ cháy nổ trong không gian sống tập trung.
Mặc dù đã có một số nhà cung cấp dịch vụ lắp đặt trạm sạc công cộng, nhưng số lượng này còn rất hạn chế và thường tập trung ở các khu vực trung tâm thương mại lớn. Các khu dân cư tập trung, đặc biệt là chung cư cũ, lại thiếu trầm trọng các trạm sạc công cộng đạt chuẩn, buộc người dân phải di chuyển xa hoặc sạc tại nhà. Sự thiếu vắng các giải pháp sạc ngoài trời, có giám sát là một điểm nghẽn lớn.
Vấn đề nằm ở chỗ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về PCCC cho khu vực sạc xe điện tại chung cư vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. BQL không có căn cứ pháp lý rõ ràng để đầu tư vào hệ thống PCCC chuyên biệt. Việc thiếu tiêu chuẩn chung khiến cả chủ đầu tư và BQL đều không dám mạo hiểm thiết lập các khu vực sạc chính thức.
>>>> Giá xe máy điện giảm sâu những tháng cuối năm
Cần sự nhất quán từ chính sách đến hạ tầng
Để tháo gỡ nút thắt này, các chuyên gia kiến nghị cần có sự can thiệp đồng bộ và quyết liệt từ cơ quan quản lý Nhà nước, kết hợp với đầu tư hạ tầng thông minh.
Bộ Xây dựng và Bộ Công an cần sớm hoàn thiện và ban hành quy chuẩn kỹ thuật về PCCC cho các khu vực sạc xe điện trong nhà ở, bao gồm cả nhà ống và chung cư. Quy chuẩn phải rõ ràng về vật liệu chống cháy, hệ thống điện riêng biệt, thiết bị PCCC chuyên dụng (như các loại bình chữa cháy dành cho pin lithium) và quy trình vận hành an toàn. Có tiêu chuẩn rõ ràng mới giúp BQL và người dân thực hiện đúng.
Các thành phố lớn cần đưa việc quy hoạch trạm sạc vào chiến lược phát triển đô thị. Cần ưu tiên bố trí các điểm sạc công cộng tại các bãi đậu xe, lề đường rộng, hoặc các khu đất trống gần các khu dân cư tập trung và nhà ống. Các trạm sạc này cần được giám sát chặt chẽ về PCCC và chất lượng điện năng để giảm áp lực sạc tại nhà.
Cơ quan chức năng cần siết chặt việc kiểm tra, kiểm soát chất lượng pin và bộ sạc xe điện nhập khẩu và sản xuất trong nước, loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc ra khỏi thị trường. Đồng thời, có chính sách khuyến khích người dân thay thế pin cũ, kém chất lượng bằng pin đạt chuẩn an toàn thông qua các chương trình hỗ trợ.
Vấn đề bế tắc về nơi gửi giữ và sạc xe điện không chỉ là câu chuyện cá nhân của từng hộ gia đình mà đã trở thành vấn đề cấp bách của đô thị. Nếu không có giải pháp căn cơ, tình trạng mất an toàn cháy nổ sẽ còn tiếp diễn và xu hướng chuyển đổi sang phương tiện xanh sẽ bị đình trệ.
Chỉ khi hệ thống pháp lý cung cấp đủ hành lang an toàn và hạ tầng công cộng được đầu tư bài bản, người dân mới có thể yên tâm sử dụng xe điện. Việc đảm bảo an toàn PCCC cho các khu dân cư là tiền đề không thể thiếu để thúc đẩy giao thông xanh phát triển bền vững tại Việt Nam.
>>> Bài viết liên quan: Cuộc cách mạng giao thông số: VNeTraffic - Trợ lý thông minh cho tài xế Việt
THẾ GIỚI XE ĐIỆN – XE MÁY 50CC
Website: https://thegioixedien.com.vn
Hotline: 088.63.88888 – 084.97.88888 – 024.2210.8888
